Patentler genellikle insan zihninin ürünü olan icatlara veriliyor. Peki yapay zeka gibi, insan olmayan bir kaynak icat yaparsa ne olacak? Bilgisayarlar da mucit olarak patent alabilmeli mi?
Surrey Üniversitesi Hukuk Fakültesi Profesörü Ryan Abbott bilgisayarların da patent alabilmesi gerektiğini düşünüyor. Kendisi de ABD Patent ve Marka Ofisi (USPTO) çalışanı olan Abbott geçtiğimiz günlerde yayımladığı bir makaleyi örnek göstererek bu alanda temel bir değişikliğe gidilmesini talep ediyor. “Bence bilgisayarları da birer mucit olarak tanımlamalıyız” diyen Abbott böylece daha yaratıcı bilgisayarların geliştirilmesine ve toplumda daha fazla yenilik üretilmesine katkıda bulunacağımızı düşünüyor.
İnsanların ve makinelerin hakları
Singularity Hub’a verdiği bir röportajda Abbott, mevcut patent kanunlarının, insan olmayan mucitler tarafından, patenti alınabilecek ürünler üretildiğini kabul etmediğini söylüyor. Peter Rejcek’e göre Oral-B CrossAction diş fırçası, bazı besteler ve yemek tarifleri bu kategoride değerlendirilebilir.
Abbott “Yaratıcı bilgisayarlar, mucitlik kavramının temellerinin ve belki de tüm patent sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğini ortaya çıkarabilir. Eğer patentle korunabilecek bir şeyiniz varsa patent almak zor değil.” diyor.
“Kriterler sağlanıyorsa patent alınabilir”
Mevcut kurallara göre patent almak için üç temel kriter bulunuyor: icat yenilikçi olmalı, çok aşikar olmamalı (mevcut teknolojiden çok daha farklı olmalı) ve kullanışlı olmalı. Eğer bu kriterler tamamıyla bir bilgisayar ya da yapay zeka tarafından üretilmişse, patent hak edilmiş demektir. En azından Abbott böyle düşünüyor.
Bu duruma basit bir çözüm olarak patent, o yapay zekayı geliştiren insanlara verilebilir. Ancak birden fazla kişinin geliştirdiği birden fazla yapay zeka bir araya gelip ortak bir ürün üretirse o zaman patent kime verilecek? Bu konular şimdilik belirsizliğini koruyor ancak Abbott yakında bir çözüm üretilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Yapay zeka geliştirme konusundaki ilerlemelerle birlikte Abbott ileri görüşlü davranılması gerektiğini söylüyor: “Yapay zeka iş gücü piyasasını ve sosyal etkileşimleri kökten değiştirecek. İnsanların bu konu üzerinde düşünmesi ve toplum olarak herkesin bu gelişmelerden faydalanmasını sağlayacak yöntemler bulunması gerekiyor.”