Söze nereden başlanacağını bilmediğim zamanlardayım. Çünkü Nuri Killigil’in adı ne zaman kucağıma çalınsa içimde bir yerlerde derin bir yara kanar. Senelerce çektiği çileleri sırf vatan sevgisi uğruna bir hediye gibi görmesine mi üzülelim, yoksa tüm bunlar yetmezmiş gibi hazin bir son ile can vermesine mi?
Nuri Paşa tarihin unutulmuş sayfalarında içimizden bir kahraman olarak senelerce kalmıştı. Ancak hem yerli ve milli savunma sanayii atılımlarımızın artması, hem de idealist insanların onun hatırasına yeniden bir selam durma arzusu Nuri Paşa: Namlunun Ucunda Bir Hayat isimli belgesel filmi ile Nuri Killigil’in kahramanlıklarla dolu hayatının beyaz perdeye taşınmasına imkan tanıdı. TRT kanallarında gösterime girecek belgesel için geçtiğimiz cuma geniş katılımlı bir gala yapıldı. TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, belgesel filmin yönetmeni ve senaristi ayrıca film oyuncuları ve davetlilerin yoğun ilgisi ile gerçekleşen galada, belgesel herkesin büyük beğenisini toplamayı başardı.
Nuri Killigil silah fabrikası
Filmi galada ilk izleyenlerden birisi olarak gurur duydum diyebilirim. Çünkü Nuri Paşa denildiğinde akla gelen birçok şeyi bir arada barındıran bir yapım olması beni hem hüzne hemde sevince boğdu. Trablus’tan Bakü’ye uzanan askerlik hayatında vatan sevgisinden bir dakika bile ödün vermeyen genç bir subayın, Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yerini yerli ve milli üretime gönül vermiş, vatan orduları için silah ve cephane üretme hayalini gerçekleştiren bir idealist insana dönüşmesi hikayesi eksiksiz şekilde beyaz perdeye aktarılmış.
Hürriyet kahramanı Şehit Enver Paşa’nın kardeşi genç bir subay olarak başladığı askerlik kariyerinde canını hiçe sayarak yaptıkları ile Azeri Türkleri’nin “gökten inmiş halaskar meleği” ve “Bakü fatihi” ünvanlarını kazanan Nuri Paşa hayatının devamında rütbelerinin sökülmesine aldırış etmeden Türk yurdunun topraklarına duyduğu aşk ile vatana hizmet etmeye bir an bile ara vermeden devam ediyor. Hayatının ikinci baharında ülkemizin bugün yeniden alevlenen yerli üretim aşkının ilk tohumlarını toprağa eken idealist bir vatan sever olarak karşımıza çıkıyor. İstanbul’da kurduğu silah fabrikaları ile ordumuza kendi tasarımı ve üretimi olan silahları ve cephaneleri üretip, ülkemizi dışa bağlılıktan kurtarmayı hedefliyor. Ancak askerlik hayatında peşini bırakmayan dış güçler, burada da Nuri Paşa’nın peşini bırakmayıp onun bu milli savunma sanayii aşkını söndürmek için ellerinden geleni yapıyor. Filistin’in bebek katili siyonist İsrail güçleri tarafından işgalinin ilk yıllarında, Filistin davasına verdiği destekle adını tüm Oradoğu’ya duyuran Nuri Paşa’nın hazin sonu izleyen herkesin gözlerinin dolmasına neden oluyor.
Yüreğinde Azerbaycan aşkının yanına birde Süreyya Hanım’ın aşkını ekleyen Nuri Paşa, Bakü dönüşü bu aşkını kalbine gömerek uzun yıllar bu defterleri kapatıyor.
Nuri Paşa’nın idealist vatan sevgisi, kahramanlıkları ve aşkları filmde çok etkili bir şekilde işlenmiş durumda.
Beni filmde en çok etkileyen sahne ise Nuri Paşa’nın, 1921’de yeniden Bakü topraklarına ayak bastığında Süreya Hanım ile karşılaşması oldu. Yani aşkımızı yüreğimize bile gömsek insanız sonuçta onu gördüğümüzde boğazımıza birşeyler takılır, yüreğimizde derin bir acı hissederiz, yanından geçip giderken yollar ömrümüzden seneleri alır götürür. İşte bu duygulara başrol oyuncularından Eray Türk eksiksiz bir şekilde can vermiş. Nuri Paşa’dan, tüm aşkını kalbine gömenlere buradan selam olsun!
Nuri Paşa: Namlunun Ucunda Bir Hayat
Konusu beni derinden etkileyen filmde en büyük çekincem oyunculardı. Ancak Nuri Paşa’nın gençliğini canlandıran Eray Türk ve Nuri Gündoğan bu işin hakkını eksiksiz yerine getirmiş iki isim olarak karşımıza çıkıyor. Tabi diğer oyuncularında başarısını asla gözardı etmemek gerekli…
Gerek yönetmeni, gerek yapımcısı, gerekse senaristi ve film ekibi ile Nuri Paşa: Namlunun Ucunda Bir Hayat filmi eksiksiz bir belgesel yapım olmuş. En kısa zamanda TV’de tekrar izlemek dileğiyle.
Nuri Paşa’nın kahraman hatırasına selam ederken büyük Azerbaycan şairi şehit Ahmet Cevat’ın kendisi için yazdığı dizeleride unutmamak gerekir: